HEREDITARY

De Mondo Culto vertoning van deze novembermaand nestelt zich in de gezellig-griezelige sfeer van Halloween en serveert jullie nu eens geen traditionele peek-a-boo slasher met een gemaskerde moordenaar, maar een brok onbehagelijke en onversneden horror die wel eens zwaar op de maag kan komen liggen van de argeloze kijker.  

Hereditary, de debuut langspeelfilm uit 2018 van de toen 31 jarige kortfilmmaker Ari Aster, was één van de eerste genre titels die op grote schaal werd uitgebracht door de nu overbekende Amerikaanse productie en distributie studio A24 (The Witch, Everything Everywhere All At Once, Civil War). De wereldpremière op Sundance genereerde een enorme buzz en hype die vakkundig werd uitgemolken in promotie die de film enigszins incorrect omschreef  als een Exorcist voor een nieuwe generatie en creëerde zo een verwachtingspatroon dat voor menigeen op teleurstelling uitliep. Voor anderen werd het dan weer één van de meest verontrustende en angstwekkende kijkervaringen ooit. Zes jaar later kunnen we de film wellicht met een meer onbevangen blik (her)bekijken en zien wat er van aan is.

Wanneer Ellen, de geesteszieke matriarch van de Graham-familie, overlijdt, rouwen haar dochter Annie (Toni Colette), haar man (Gabriel Byrne) en hun twee kinderen allen om het verlies en verwerken ze het verdriet elk op hun manier. Zo flirten Annie en haar dochter met het bovennatuurlijke, maar ieder gezinslid valt ten prooi aan lugubere ervaringen die te maken hebben met de duistere geheimen en emotionele trauma’s die al generaties lang door de familie worden doorgegeven. Hoe meer ze ontdekken, hoe meer ze trachten te ontsnappen aan het sinistere lot dat ze lijken te hebben geërfd.

Ari Aster schreef ook het scenario en zag de film als een familiedrama, maar dan wel één waarbij de tragedie transformeert in iets onheilspellends, unheimisch en diep traumatiserend. De regie, het camerawerk en Colin Stetson’s soundtrack zijn allemaal uitstekend, net als de acteerprestaties en dan die van Toni Collette, haar gezicht een masker van angst en woede in extreme close-up, in het bijzonder. De opnames vonden plaats in Utah, waarbij de meeste scènes binnenshuis werden gefilmd op speciaal gebouwde sets en soundstages om de film een soort van poppenhuis-esthetiek te geven. Grace Yun's production design en Pawel Pogorzelski's cinematografie voor de buitenscenes zorgen ervoor dat het Graham-huis eruit ziet als een miniatuur woning in een totaal geïsoleerde ruimte, afgesneden van elke hulp, wat wordt aangevuld door de vierkante composities die de interieurs griezelig doen lijken op diorama’s met levende bewoners. Ari Aster kent zijn klassiekers en gaat inventief om met geijkte genre technieken als jump scares. Meer dan The Exorcist lijkt hij de mosterd te hebben gehaald bij films als Don't Look Now of Rosemary's Baby, obscure TV films uit de jaren 70, spookverhalen van M.R. James en gialli. Of hij met dit toch wel verbijsterende portret van afkomst en erfzonde binnen een gesloten family unit  de horrorfilm naar een huiveringwekkend nieuw terrein heeft verlegd, zal de geschiedenis uitwijzen. Of de film je eigenste ergste nachtmerriewereld benadert en nog lang in het hoofd zal blijven spoken, weten jullie bij het buitengaan.