THE HAUNTED ISLES: FOLK HORROR AND THE WYRD IN THE UK AND IRELAND

THE HAUNTED ISLES: FOLK HORROR AND THE WYRD IN THE UK AND IRELAND | Offscreen

Het spookt niet alleen in huizen. Ook hele naties en volkeren kunnen behekst worden. De horrorfilm is voor de eilanden die Groot-Brittannië en de Ierse Republiek vormen als de western voor de Amerikaanse cinema: een integraal onderdeel van hun identiteit, mythologie en cultuur. Er is de zogenaamde gotische horror van Frankenstein en Dracula , maar er is nog een andere vorm van gruwel die rondwaart in de collectieve psyche van deze eilanden. Pas in 2003 heeft dit subgenre een label gekregen: "folk horror", bedacht door de Britse regisseur Piers Haggard in een interview over zijn film The Blood on Satan's Claw uit 1971. Een werk dat, samen met Witchfinder General (1968) en The Wicker Man (1973), deel uitmaakt van de zogenaamde "Onheilige Drievuldigheid" van folk horrorfilms.

Folk horror bevat meestal één of meerdere van de volgende elementen: een kleine, geïsoleerde gemeenschap op een eiland of het platteland; het verleden dat het heden binnendringt door middel van spoken en demonen; een obsessie met folklore, legenden en bijgeloof, en een fascinatie voor de natuur en de overblijfselen van lang onderdrukte heidense tradities (zoals vreemde opgedolven artefacten die getuigen van bloedoffers en hekserij, of mysterieuze steencirkels verspreid doorheen het monotone Engelse landschap).

Het genre heeft een sterke link met de tegencultuur van de jaren 1960, en diens fascinatie voor het occulte en het buitenwereldse. In Groot-Brittannië uitte dat zich in ontelbare uren aan folkloristische televisie, films en documentaires die drijven op onverklaarbare elementen, duistere heimwee of angstaanjagende gebeurtenissen. Deze output van “wyrd” media belichaamt een existentieel onbehagen dat zo veel van de naoorlogse Britse cultuur doordrenkt, met name in het werk van schrijvers als Nigel Kneale, die o.a. Quatermass and the Pit neerpende. Dit toenemende gevoel van collectieve angst bereikte zijn hoogtepunt in de jaren 1970, een decennium van politieke en maatschappelijke onrust toen de utopische hippiedroom van de jaren 1960 uiteenspatte, en drong de huiskamer binnen middels televisiereeksen zoals BBC's A Ghost Story for Christmas, producties als Penda’s Fen (1974) van Alan Clarke en zelfs kinderprogramma’s zoals Doctor Who of ook nog een rits ijzingwekkende publieke overheidsfilmpjes die een hele generatie traumatiseerden.

Het zwaartepunt van folk horror mag dan wel in de jaren 1970 liggen, een revival met films als Kill List (2011) van Ben Wheatley, A Dark Song (2016) van Liam Gavin of het zeer recente Enys Men (2022) van Mark Jenkin en All You Need Is Death (2024) van Iers regisseur Paul Duane vormt het bewijs van de blijvende kracht van de griezelige bevreemding die het genre zo kenmerkt. In totaal staan er bijna 30 titels op het programma, waaronder The Outcasts (1982), vertoond in aanwezigheid van filmregisseur Robert Wynne-Simmons, de Hammer-prent The Devil Rides Out (1968) en The Lair of the White Worm van Ken Russell (1988). Een speciale “Wyrd British Television Night” vervolledigt het programma terwijl filmmaker Rupert Russell deze retrospectieve aftrapt met zijn gloednieuwe fascinerende documentaire The Last Sacrifice. Het folk horror-genre en wyrd media-concept zullen tenslotte worden ontleed en uitgediept tijdens een internationale conferentie.

THE HAUNTED ISLES: FOLK HORROR AND THE WYRD IN THE UK AND IRELAND | Offscreen

Offscreen photostream