Out Loud! 2016: The Nineties | Offscreen
Op woensdag- en donderdagavond verandert het dakterras van de Beursschouwburg in een openlucht-cinema. We duiken de jaren ’90 in aan de hand van acht muziekdocumentaires, langspeelfilms en concertregistraties.
I was dreamin' when I wrote this, so sue me if I go too fast. But life is just a party and parties weren't meant to last. Two thousand zero zero party over, oops out of time. So tonight I'm gonna party like it's nineteen ninety-nine. (1999, Prince)
Het schitterende nummer uit 1982 van de betreurde Prince lijkt wel profetisch in zijn beschrijving van het fin de siècle-sentiment aan het einde van de 20e eeuw. De nineties worden uitbundig gevierd in raves en dance clubs! Dit decennium betekent de definitieve doorbraak van elektronische muziek. Vanuit de house en techno van de late jaren ’80 verovert electro de mainstream muziek en is terug te vinden in verschillende subgenres als trance, gabber, drum & bass of trip hop.
Het extatisch optimisme van de dansvloer gaat hand in hand met de schitterende hoogmoed aan het begin van het decennium. Toen werden gebeurtenissen als het einde van de Koude Oorlog, het uiteenvallen van de Sovjet-Unie en de afschaf van apartheid in Zuid-Afrika door sommigen aangegrepen om - in navolging van Francis Fukuyama - “het einde van de geschiedenis” en de overwinning van de liberale democratie aan te kondigen. Het optimisme over de menselijke vooruitgang werd echter gauw verbrijzeld door de eerste Golfoorlog, de etnische zuiveringen in de Balkan, genocide in Rwanda en de affaire Dutroux in eigen land.
Dan lijken het nihilisme van de punk - dat met de riot grrrl-beweging ook een feministische poot krijgt - en de rauwe gitaarrock van grunge misschien wel beter de schreeuw van een generatie te vertolken, een generatie geboren tussen 1961 en 1981, in de nineties volwassen geworden en door schrijver Douglas Coupland met de term Generation X aangeduid. Ook deze “alternatieve” muziek (punk, grunge,…) wordt gemeengoed en door de media – MTV op kop - naar hitparadehoogten gestuwd. Ze strijden om een plaatsje aan de muur van de tienerslaapkamer, samen met de urban hiphop en rap van met-juwelen-overladen gangsta’s als Dr Dre, Snoop Dogg of Eminem, de Britpop van Oasis, Blur of Manic Street Preachers en het R&B-escapisme van boys- & girlsbands als Backstreet Boys, Take That, Destiny’s Child en Spice Girls. Een slaapkamer die trouwens al volgestouwd ligt met Flippo’s, Tamagotchi’s, Pokémonkaarten en dvd's van Friends, The Simpsons en Quentin Tarantino films.
Wellicht de grootste shift is er op het vlak van de globalisering. De economische groei gaat hand in hand met een ongebreideld kapitalisme dat de eerste scheurtjes vertoont met de Dotcom-bubble. De opkomst van de draadloze mobiele communicatie en het wereldwijde internet (van één enkele website in 1991 naar 17 miljoen aan het einde van het decennium) begeleidt - ondanks de angst voor de millennium bug - de overgang van een analoge naar een digitale cultuur, waarin trends en hypes (in de muziek en andere domeinen) via mediaconglomeraten tot in de verste uithoeken van de aardkloot worden verspreid en waarin de informatie boom het zicht op de wereld verandert en de nieuwe breuklijnen van de 21e eeuw aankondigt.
This machine will, will not communicate These thoughts and the strain I am under Be a world child, form a circle Before we all go under And fade out again and fade out again. (“Street Spirit”, Radiohead)
1991: The Year Punk Broke
Sonic Youth en een nog onbekend Nirvana op Europese tour, net voordat grunge de wereld veroverde.
Pearl Jam Twenty
Een ode aan band uit Seattle die de nineties gedefinieerd heeft.
Hated: GG Allin and the Murder Junkies
When the shit hits the fan(s): een griezelige shockumentary over de controversiële punkrocker GG Allin.
The Punk Singer
Een fascinerend portret van het feministische icoon Kathleen Hanna, leadzangeres van de punkband Bikini Kill en dé stem van de riot grrrl-beweging.
The 90's in 90 minutes: a compilation of music videos
Regisseurs Michel Gondry, Floria Sigismondi, Walter Stern, Mark Romanek, Chris Cunningham, Jonathan Glazer, Spike Jonze en Anton Corbijn maken ware kunstpareltjes van de videoclips uit de nineties.
Modulations: Cinema for the Ear
Een zintuiglijke documentaire over elektronische dance, die hoogtij vierde in de jaren ’90. Met Moby, Orbital, Prodigy, Coldcut, Afrika Bambaataa, Roni Size en Photek.
PNYC: Portishead - Roseland New York
Adembenemend en betoverend: het live optreden van Trip Hop-pionier Portishead in New York is uitgegroeid tot een moderne klassieker.
Spice World: The Movie
Girls just wanna, they really, really wanna have fun: de ultieme guilty pleasure van Generation Y.