ECO-HORROR & CLIMATE FICTION | Offscreen
In de nasleep van de ongeziene pandemie duiken we tijdens deze editie met de voeten vooruit in de giftige modder van het "anthropoceen", een term die het tijdperk beschrijft waarin de mensheid al tweehonderdvijftig jaar in staat is om het klimaat te verstoren en het aardse landschap van top tot teen te transformeren.
Hoewel er enige historische voorlopers zijn - zoals de Japanse filmreeks rond Godzilla - hebben ecologische horrorfilms de bioscoopbezoekers pas goed geterroriseerd sinds de jaren zeventig. In het zog van de opkomst van de milieubeweging werden steeds meer films ingeblikt met de wraak van de natuur als thema, een wraak die een reactie was op het wangebruik van het ecosysteem door de mens. De zogenaamde "Nature Strikes Back!" en "Animal Attack" films linkten de milieu-angsten van die dagen aan bloeddorstig wriemelend en vliegend gespuis, moorddadige fauna en dito natuurrampen.
Na die eerste ecologische horrorfilm boom van de jaren zeventig duurde het tot de eeuwwisseling eer het genre een terugkeer maakte door de grote poort in blockbuster hits als The Day After Tomorrow (2004) en andere special effect vehikels. Het genre evolueerde naar films die onze schuldgevoelens en angst weerspiegelen over de schade die we de natuur hebben toegebracht en de gevolgen daarvan die we nu al aan den lijve ondervinden. De wraak vanuit het dierenrijk lijkt verstomd door het angstaanjagende besef dat de mens het meest destructieve dier van allemaal is.
Op het programma staan maar liefst dertig films, verdeeld over Cinema Nova en Cinematek. Van een op hol geslagen klimaat (The Last Winter), vergelding vanuit het dierenrijk (Long Weekend) of uit de hand gelopen insectenplagen (Kingdom of the Spiders, Phase IV) tot pandemiën (The Andromeda Strain), pollutie (Frogs) en overbevolking (Soylent Green): het wordt een duistere trip doorheen de filmische verbeelding van klimaatangst, in een tijd waarin de dystopische sci-fi van de eerste ecologische genrefilms uit de jaren zeventig steeds meer een gevaarlijke en tastbare realiteit wordt.
NAUSICAÄ OF THE VALLEY OF THE WIND
Over duizend jaar wordt de aarde geteisterd door vervuiling en oorlog. In de Vallei van de Wind woont Nausicaä, de delta vliegende prinses van haar volk. Hun land grenst aan een giftige jungle, vol met gigantische insecten. Gemaakt voordat Miyazaki Studio Ghibli oprichtte, toont deze anime toen al zijn hartstochtelijke interesse voor ecologie en pacifisme.
THE LAST WINTER
Een oliemaatschappij stuurt een onderzoeksteam naar het noordpoolgebied van Noord-Alaska om er een boorbasis op te zetten in het nog ongerepte sneeuwlandschap. Maar nadat een lid van het team dood wordt gevonden, begint een sluipende angst de anderen in zijn greep te krijgen. Deze superieure en karakter gedreven ecologische horrorfilm excelleert in langzaam opgebouwde spanning.
THE BAY
Oorspronkelijk bedoeld als een documentaire over de vervuiling en besmetting van de Chesapeake Bay aan de Amerikaanse Oostkust, werd de film bewerkt tot een superieure found-footage eco horror waarin chemisch afval een plaag van parasitaire schaaldieren veroorzaakt die de lokale bevolking van een kuststadje razendsnel infecteert en decimeert.
POM POKO
Volgens de Japanse folklore zijn Tanuki van vorm veranderende wasbeerachtige wezens met ongewoon veelzijdige (en gezinsvriendelijke) testikels. Wanneer hun landelijke manier van leven wordt bedreigd door stadsuitbreiding, vechten de beestjes terug. In typische Studio Ghibli-stijl levert deze betoverende fabel een aangrijpende ecologische boodschap.
NAUSICAÄ OF THE VALLEY OF THE WIND
Over duizend jaar wordt de aarde geteisterd door vervuiling en oorlog. In de Vallei van de Wind woont Nausicaä, de delta vliegende prinses van haar volk. Hun land grenst aan een giftige jungle, vol met gigantische insecten. Gemaakt voordat Miyazaki Studio Ghibli oprichtte, toont deze anime toen al zijn hartstochtelijke interesse voor ecologie en pacifisme.
THE ANDROMEDA STRAIN
Een neergestorte satelliet blijkt de bron van een virus dat menselijk bloed in poeder verandert. Kunnen wetenschappers het organisme isoleren voordat het de hele Westkust uitroeit? Wise's nuchtere bewerking van Michael Crichton’s sci-fi thriller is alarmerend plausibel. Het inventieve productieontwerp en de visuele '70s effecten zijn een lust voor het oog.
AVATAR
Sci-fi blockbuster over een verlamde ex-marinier wiens avatar de Na'vi, vreedzame blauwe en 3 meter lange mensachtigen, infiltreert in een strijd om hun planeet Pandora te redden van een malicieus mijnbouwbedrijf. Cameron verpakt zijn hoogtechnologisch actiespektakel als een ecologische parabel over het effect van kolonialisme op de natuur en inheemse samenlevingen.
THE LAST WAVE
Australië wordt geteisterd door bizarre weersomstandigheden en het leven van een blanke advocaat begint uiteen te rafelen nadat hij de verdediging van een Aboriginal in een moordzaak op zich neemt en ten prooi valt aan apocalyptische dromen. Het logische realisme van de moderne wereld botst met de oude Droomtijd van ’s lands oorspronkelijke bewoners in deze unheimische cultklassieker.
THE ROAD
De bestseller van Cormac McCarthy komt op het scherm in al zijn karakteristieke desolaatheid, plus een weeklagende soundtrack van Nick Cave en Warren Ellis. Viggo Mortensen speelt de man die door een periculeus post-apocalyptisch landschap sjokt en zijn jonge zoon probeert te beschermen tegen hongersnood, plunderende kannibalen en existentiële wanhoop.
THE HAPPENING
Een onzichtbare kracht zorgt ervoor dat New Yorkers zelfmoord plegen op wrede en ongebruikelijke manieren. Wetenschapsleraar Mark Wahlberg en zijn vrouw proberen de stad te ontvluchten voordat het te laat is. Maar is het platteland wel veiliger? Deze ecologische rampenfilm gebruikt het geluid van ritselende bladeren om een unieke sinistere dreiging neer te zetten.
TAKE SHELTER
De apocalyptische dromen van een huisvader brengen hem ertoe een tornado schuilplaats te graven in zijn achtertuin in Ohio, terwijl zijn vrouw en collega's zich afvragen of hij gek wordt. Jeff Nichols’ aangrijpende psychodrama is zowel een kleinschalige rampenfilm als een update van het Bijbelse Ark van Noach verhaal. Mensen met extreem weer fobieën gelieve zich te onthouden.
THE HOST
Vervuiling door een Amerikaanse militaire basis creëert een gigantische gemuteerde kikkervis die Seoul op stelten zet en een meisje ontvoert. Diens deplorabele familie moet de handen in elkaar slaan om haar terug te krijgen. De regisseur van Parasite mixt deze eco-thriller met sociaal-politiek commentaar tot een dijk van een monsterfilm.
ANNIHILATION
Natalie Portman voegt zich bij een team van vrouwelijke wetenschappers die op een gevaarlijke, geheime expeditie gaan naar een mysterieus milieurampgebied in de moerassen van Florida, waar de natuurwetten niet meer gelden. Garland's bewerking van het eerste boek in Jeff VanderMeer's Southern Reach Trilogie is cerebrale sci-fi met een vleugje beklijvend Lovecraftiaans surrealisme.
FROGS
Ray Milland speelt een chagrijnige en conservatieve zuidelijke patriarch die erop staat Onafhankelijkheidsdag te vieren, zelfs als leden van zijn familie en personeel één voor één worden omgelegd door de vervaarlijke reptielen, amfibieën en geleedpotigen die zijn landgoed in Florida binnenvallen. Dit als vergelding voor de door hem veroorzaakte vervuiling van het omliggende moeras met pesticiden.
PROPHECY
Houthakkers worden vermist in een bos in New England. Lokale stammen geven de schuld aan de wraakzuchtige geest van het bos, terwijl een bezoekende milieuactivist de vervuiling door een papierfabriek beticht. Hoe het ook zij, er waart een gigantisch gemuteerd beerachtig wezen rond. Bloederige B-film pulp van de regisseur van The Manchurian Candidate en Seconds.
Offscreen photostream
